Ayna nöronlar, bir eylemi gerçekleştirdiğimizde ve başka birinin aynı eylemi gerçekleştirdiğine tanık olduğumuzda eşit tepki veren bir tür beyin hücresidir. Beyinde telsiz internet gibi çalışırlar. Dış dünyayla ilişki kuran nöronlardır. Gözlemlediğimiz kişilerin eylem ve davranışlarını taklit etmemizi ve anlamamızı sağlayarak öğrenmemizi kolaylaştırır. Başkalarını bir işle uğraşırken izlediğimizde, beynimizin bazı bölgeleri sanki o işi biz yapıyormuşuz gibi uyarılır. Sinirbilimciler, beynin tipik olarak kendi duygularımız tarafından aktive edilen bölgelerinin, başka bir bireyin duygu veya hisler yaşadığını gözlemlediğimizde de aktif olduğuna inanmaktadır. Kanıtlar, ayna nöronların insan empatisi ile güçlü bir şekilde ilişkili olduğunu göstermektedir.
Beynin %20’si %30’u ayna nöronlardır. Nörobilim, ayna nöronların yeni becerileri kavrama, bilgi edinme ve çevremizdekilerle derin duygusal bağlar kurma yeteneğimizi etkilediğini, hatta insanların yaptıklarını neden yaptıklarını anlamamıza yardımcı olduğunu gösteriyor.
Başkalarının faaliyetlerini taklit etmek ve anlamak, özellikle küçük çocukların konuşma, hareket ve oyun gibi öğrenme becerileri için yararlıdır. Ayna nöronlar aynı zamanda bir kişinin yaptığı davranışı neden yaptığını tahmin etmek için yeterli bilgi sağlıyor gibi görünmektedir ve bu duygusal anlayış için güçlü bir mekanizmadır.
Ayna Nöronlar ve Otizm
Araştırmalar “işlevsiz simülasyon mekanizmalarının otizm spektrum bozukluğu olan bireylerde görülen sosyal ve iletişimsel eksikliklerin altında yatıp yatmadığını” araştırmıştır. İlk bulguların analizi, ayna nöronların otizmli bireylerde görülen davranışsal ve nörolojik farklılıklarda önemli bir faktör olup olmadığını belirsiz bırakmıştır. Daha yeni araştırma bulgularının analizi iki öneri sunmaktadır.
- Ayna nöron sistemi, eylem algısı, empati ve taklit davranışı arasında sosyal karar vermeyi etkileyebilecek bir etkileşim vardır.
- Ayna nöronlar, davranışı anlama ve taklit etmede ilk katman olarak hizmet edebilir ve otizm spektrum bozukluğu olanlarda bozulmuş olabilir.