Bonzai, ölümcül etkisi olan bir tür kimyasal uyuşturucu. Ülkemizde ve dünyada yaygın kullanımı ile gündemde. Kullanım yaşı ise oldukça düşük. Zararlarına gelince saymakla bitmiyor. 400 den fazla kimyasal madde içeriyor. Fiziksel tahribatı yüksek. Tek kullanımda alışkanlık yapabildiği gibi etkisi de son derece fazla olan bir zehir. Bir Uzman Psikolog ve Aile Danışmanı olarak bilgilendirmek istediğim kısmı, gençleri bu alışkanlıklara iten sebepler ve ailelerin önleyici olarak yapması gerekenler. Çünkü gençler için risk faktörleri ve koruyucu faktörlerin belirlenmesi son derece faydalı.
Araştırmalara baktığımızda gençlerde bu ve benzeri madde kullanım riskini arttıran en belirgin sebepler;
- Yaratacağı etkiyi merak etme
- Arkadaş grubu tarafından dışlanma korkusu
- Cinsiyet seçimi yüzünden aile veya yakınlar tarafından dışlanma
- Sorunlarını çözmekte başka bir çözüm kalmadığına inanma
- Farklı görünme, dikkat ve ilgi çekme arzusu
- Stresli yaşam deneyimleri
- Aile fertlerinden birinin kaybı
- Cinsel/fiziksel /duygusal istismar
- Ebeveynlerin boşanması ile aile birliğinin yıkılması ve dağılması
- Göç, fakirlik, kazalar
- Ebeveynlerin madde kullanıyor olması
- Ayırımcılığa maruz kalma
- Okul ve arkadaş çevresinde yaşanan problemler
- Kişilerarası ilişkilerde yaşanan problemler
- Maddeyi problemlerle başa çıkma yöntemi olarak görme
- Yeni heyecanlar arama
- Sevgi ihtiyacının hiç bir şekilde karşılanamıyor olması
- Güvende ve ait hissedememe
Gençleri madde kullanımı ve/veya bağımlılığından korumak için en büyük görev ise ebeveynlere düşüyor. Neler yapabilirler?
- Aile içinde etkili iletişim kurabilmek ve çatışmaları çözebilmek
- Gerekli ilgi, sevgi, ve zaman geçirmeyi sağlayarak kötü arkadaş gruplarından uzak tutmak
- Boş zamanlarını yararlı aktivitelerle geçirmelerine teşvik etmek (spor, okuma, kültürel faaliyetler gibi)
- Güvenli bağlanma ilişkisi kurabilmek
- Sağlıklı ebeveynlik tarzları geliştirmek
Ailelerin tüm bu yapabilecekleri ve benim detaylandıramadan yazdığım başlıklar tek tek açılıp konuşulabilecek konular aslında. Konu önemli, anlatılacaklar uzun. Ben kendi adıma son bir kaç aydır gençlerin dilinden ve bedeninden düşmeyen bu Bonzai tehlikesine karşı sizleri bilgilendirmek istedim.
Bahar Erden
Uzman Psikolog/Evlilik ve Aile Terapisti
